Kehribar, milyonlarca yıl önce ağaç reçinelerinin fosilleşmesiyle oluşan, doğal ve değerli bir taştır. Göz alıcı renkleri, sıcak dokusu ve içerisinde barındırabildiği tarih öncesi kalıntılarla takı ve süs eşyası yapımında binlerce yıldır kullanılmaktadır. Ancak popülerliği, piyasada cam, plastik, kopal ve diğer sentetik malzemelerden yapılmış çok sayıda sahtesinin bulunmasına neden olmuştur. Bu durum, alıcılar için gerçek kehribar nasıl anlaşılır sorusunu oldukça önemli kılmaktadır. Neyse ki, evde uygulanabilecek birkaç basit test ile kehribarın orijinalliği hakkında büyük ölçüde fikir sahibi olmak mümkündür.
En bilinen ve en kolay testlerden biri tuzlu su testidir. Bu testi uygulamak için büyük bir bardak suya bol miktarda tuz ekleyip karıştırarak doymuş bir tuzlu su çözeltisi hazırlayın. Gerçek kehribar, yoğunluğu sudan biraz fazla ancak tuzlu sudan daha az olduğu için bu çözeltinin yüzeyinde kalacaktır. Öte yandan cam, bakalit ve bazı plastik türleri gibi sahte malzemelerin çoğu dibe çöker. Ancak bu testin tek başına yeterli olmadığını unutmamak gerekir. Çünkü kopal (genç kehribar) ve bazı modern polimerler de tuzlu suda yüzebilir. Bu nedenle, tuzlu su testi olumlu sonuç verse bile diğer yöntemlerle teyit etmek en doğrusudur.
Bir diğer etkili yöntem ise ısı testidir. Bu test, kehribara küçük bir zarar verme riski taşıdığı için dikkatli uygulanmalıdır. Bir iğnenin ucunu çakmakla ısıtıp kehribarın görünmeyen bir noktasına hafifçe dokundurun. Eğer taş gerçek kehribar ise, etrafa çam reçinesine benzer hoş, aromatik bir koku yayılacaktır. Sahte kehribarlar ise bu işleme maruz kaldığında yanık plastik veya kimyasal bir koku çıkarır. Özellikle plastik taklitler hemen erimeye başlarken, gerçek kehribar kolayca erimez, sadece hafifçe kararır ve kokusunu salar.
Sürtünme ve statik elektrik testi de oldukça pratik bir yöntemdir. Kehribarı yünlü veya ipek bir kumaşa yaklaşık 20-30 saniye boyunca kuvvetlice sürttüğünüzde, yüzeyinde statik elektrik birikir. Gerçek kehribar, bu elektriklenme sayesinde küçük kağıt parçalarını veya saç tellerini kendine çeker. Cam bu özelliği göstermez. Ancak bazı plastik türleri de sürtünme ile elektriklenebildiği için bu test de tek başına kesin bir kanıt sunmaz. Yine de sürtünme sırasında burnunuza yaklaştırdığınızda gerçek kehribardan alacağınız o hafif reçine kokusu, onu plastikten ayırmanıza yardımcı olabilir.
Görsel inceleme ve dokunma hissi, tecrübeli gözler için önemli ipuçları sunar. Gerçek kehribar dokunulduğunda sıcak ve hafif bir his verir. Cam ise her zaman soğuk ve ağırdır. Kehribarın içindeki hava kabarcıkları genellikle yuvarlak değil, daha düzensiz ve uzamış şekillerdedir. Kusursuz, mükemmel yuvarlaklıkta hava kabarcıkları genellikle sahte ürünlerin bir işaretidir. Ayrıca, doğal kehribar nadiren tamamen homojen bir renge sahiptir; içinde genellikle renk dalgalanmaları ve küçük kusurlar bulunur. Aşırı mükemmellik, şüphe uyandırmalıdır.
Son olarak, UV (ultraviyole) ışık testi de kullanılabilir. Bir UV lamba altında gerçek kehribarın çoğu türü, genellikle mavi, yeşil veya sarı tonlarında belirgin bir şekilde parlar (floresan özellik gösterir). Plastik ve cam gibi malzemeler ise UV ışığı altında bu tür bir parlama göstermez. Bu test, özellikle birden fazla kehribar parçasını karşılaştırırken oldukça faydalıdır.
Sonuç olarak, tek bir teste bağlı kalmak yerine, bu yöntemlerden birkaçını bir arada uygulamak en güvenilir sonucu verecektir. Tuzlu su, ısı, sürtünme ve görsel inceleme testlerinin bir kombinasyonu, elinizdeki taşın gerçekliği hakkında size neredeyse kesin bir bilgi sunar. Bu basit ama etkili yöntemler sayesinde, gerçek kehribar nasıl anlaşılır endişesi yaşamadan, bu doğal güzelliğin keyfini güvenle çıkarabilirsiniz.