Mide üşütmesi, tıp dilinde viral gastroenterit olarak bilinen, genellikle virüslerin neden olduğu bir mide ve bağırsak iltihaplanmasıdır. Mide bulantısı, kusma, ishal, karın krampları ve bazen de hafif ateş gibi belirtilerle kendini gösterir. Genellikle birkaç gün içinde kendiliğinden geçen bu rahatsız edici durum, doğru adımlar atıldığında daha hafif ve konforlu bir şekilde atlatılabilir. Peki, evde uygulanabilecek yöntemlerle mide üşütmesi nasıl geçer ve semptomlar nasıl hafifletilir?
Her şeyden önce, vücudun dinlenmeye ihtiyacı vardır. Vücudunuz enfeksiyonla savaşırken enerjiye ihtiyaç duyar ve dinlenmek, iyileşme sürecini hızlandıran en önemli faktörlerden biridir. Mümkünse işten veya okuldan izin alarak kendinize zaman ayırın ve yorucu aktivitelerden kaçının. Vücudunuzun kendini onarmasına izin vermek, semptomların daha çabuk ortadan kalkmasını sağlar.
İkinci ve en kritik adım ise sıvı alımını artırmaktır. İshal ve kusma, vücudun hızla su ve elektrolit kaybetmesine neden olur. Bu duruma dehidrasyon denir ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Dehidrasyonu önlemek için gün boyunca düzenli aralıklarla az miktarda sıvı tüketin. Su, en iyi seçenektir. Bunun yanı sıra nane, zencefil veya papatya gibi bitki çayları mideyi yatıştırmaya yardımcı olabilir. Eczanelerden temin edebileceğiniz elektrolit solüsyonları veya evde hazırlayacağınız tuzlu-şekerli su karışımları da kaybedilen mineralleri geri kazanmak için oldukça etkilidir. Kafeinli ve şekerli içeceklerden, alkolden uzak durulması önemlidir çünkü bu tür sıvılar dehidrasyonu artırabilir.
Beslenme düzeni de iyileşme sürecinde büyük rol oynar. Mide hassas olduğu için sindirimi kolay yiyecekler tercih edilmelidir. Bu dönemde “BRAT” diyeti olarak bilinen beslenme planı sıklıkla önerilir. BRAT; muz (Banana), pirinç (Rice), elma püresi (Applesauce) ve tost (Toast) kelimelerinin baş harflerinden oluşur. Bu gıdalar lif oranı düşük olduğu için ishali kontrol altına almaya yardımcı olur ve mideyi yormaz. Haşlanmış patates, yağsız tavuk suyu çorbası ve kraker gibi hafif yiyecekler de iyi birer alternatiftir. Belirtiler hafifleyene kadar yağlı, baharatlı, asitli ve süt ürünleri gibi sindirimi zor gıdalardan kaçınmak gerekir. Kendinizi daha iyi hissetmeye başladığınızda, normal beslenme düzeninize yavaş yavaş dönebilirsiniz.
Bazı doğal yöntemler de mideyi rahatlatabilir. Zencefil, mide bulantısını azaltma özelliğiyle bilinir. Taze zencefili sıcak suya ekleyerek çayını yapabilir veya küçük bir parçasını çiğneyebilirsiniz. Nane çayı da mide kaslarını gevşeterek krampları hafifletebilir. Probiyotikler, özellikle yoğurt ve kefir gibi gıdalarda bulunan iyi bakteriler, ishal sonrası bağırsak florasını yeniden dengelemeye yardımcı olabilir. Ancak, mide üşütmesinin ilk aşamalarında süt ürünlerinden kaçınılması gerektiği için probiyotik takviyelerini semptomlar hafifledikten sonra tüketmek daha doğru olacaktır.
Çoğu mide üşütmesi vakası evde tedavi ile birkaç gün içinde düzelir. Ancak bazı durumlarda tıbbi yardım almak gerekebilir. Eğer yüksek ateşiniz varsa (38.5°C üzeri), şiddetli ve durmayan kusma yaşıyorsanız, dışkıda veya kusmukta kan görürseniz, şiddetli karın ağrınız varsa veya dehidrasyon belirtileri (baş dönmesi, idrara çıkamama, aşırı halsizlik) gösteriyorsanız vakit kaybetmeden bir doktora başvurmalısınız. Özellikle çocuklar ve yaşlılar dehidrasyona karşı daha hassas oldukları için bu gruplarda belirtiler daha yakından takip edilmelidir.