Avrupa Birliği'ne tam üye olması, Türkiye ile olan coğrafi ve kültürel yakınlığı, sunduğu ekonomik ve sosyal fırsatlar nedeniyle Bulgaristan, birçok kişi için cazip bir ülke haline gelmiştir. Bu durum, Bulgaristan pasaportuna sahip olmanın getireceği seyahat özgürlüğü, eğitim ve iş olanakları gibi önemli avantajları da beraberinde getirmektedir. Peki, bulgaristan vatandaşlığı nasıl alınır? Bu süreç, başvuru sahibinin kişisel durumuna göre değişiklik gösteren çeşitli yasal yolları içermektedir ve her adımda dikkatli bir hazırlık gerektirir.
Türkiye'de yaşayan pek çok kişi için en yaygın ve bilinen yöntem, soy bağı (köken) yoluyla vatandaşlık hakkını geri kazanmaktır. Bu yol, ataları Bulgaristan vatandaşı olan kişilere bu hakkı yeniden talep etme imkanı tanır. Başvuru yapabilmek için anne, baba, büyükanne, büyükbaba ve hatta onların ebeveynlerinden en az birinin Bulgaristan doğumlu ve vatandaşı olması ve sonrasında Türkiye'ye göç etmiş olması gerekmektedir. Bu durumu kanıtlamak için en önemli belgeler; doğum belgesi (izvod), göçmenlik belgeleri (muhacir kağıdı), isim denklik belgesi ve vukuatlı nüfus kayıt örnekleridir. Başvuru sahibinin, bu resmi belgelerle soy bağını kesintisiz bir şekilde ispatlaması kritik öneme sahiptir. Süreç, genellikle gerekli belgelerin Bulgaristan arşivlerinden temin edilmesi, Türkiye'deki belgelerle eşleştirilmesi, yeminli tercüman tarafından çevrilmesi, apostil işlemlerinin yapılması ve ardından Adalet Bakanlığı'na bağlı Vatandaşlık Müdürlüğü'ne başvuru ile ilerler. Bu yol, en çok tercih edilen yöntem olmakla birlikte, belge toplama aşaması oldukça zaman alıcı olabilir.
Soy bağı dışında Bulgaristan vatandaşlığına giden başka yollar da mevcuttur:
Evlilik Yoluyla Vatandaşlık: Bir Bulgaristan vatandaşı ile en az üç yıl süren resmi bir evliliğiniz varsa, vatandaşlık başvurusunda bulunma hakkınız doğar. Ancak sadece evli olmak yeterli değildir. Başvuru sahibinin Bulgaristan'da sürekli oturum iznine (postoyanno prebivavane) sahip olması ve evlilik süresince bu izni koruması gerekir. Ayrıca, temel düzeyde Bulgarca bilgisi, adli sicilinin temiz olması ve yasalara uygun bir yaşam sürdüğünü kanıtlaması beklenir.
Yatırım Yoluyla Vatandaşlık: "Altın Pasaport" olarak da bilinen bu yöntem, Bulgaristan ekonomisine belirli bir miktarda yatırım yapan yabancılara daha hızlı bir vatandaşlık imkanı sunar. Yatırım miktarı ve koşulları zamanla değişebilmekle birlikte, genellikle devlet tahvillerine yatırım yapmak, gayrimenkul satın almak veya bir şirkete önemli bir sermaye aktarımı yapmak gibi seçenekleri içerir. Bu yol, diğer yöntemlere göre çok daha maliyetli ancak daha hızlı sonuçlanan bir alternatiftir.
Uzun Süreli İkamet Yoluyla (Genel Vatandaşlık): Herhangi bir soy bağı veya özel durumu olmayan kişiler için genel vatandaşlık yolu mevcuttur. Bu yöntemde, kişinin en az beş yıl boyunca kesintisiz olarak Bulgaristan'da yasal oturum izniyle yaşamış olması şartı aranır. Bu süre zarfında, başvuru sahibinin Bulgaristan'da sabit bir gelire sahip olduğunu, vergi borcunun bulunmadığını, adli sicilinin temiz olduğunu ve Bulgarca diline hakim olduğunu kanıtlaması istenir. Bulgarca dil sınavı, bu sürecin en önemli ve zorunlu aşamalarından biridir.
Başvuru sürecinin genel adımları, hangi yolla başvuru yapılırsa yapılsın benzerlik gösterir. İlk ve en önemli adım, doğru başvuru yolunu belirlemek ve gerekli tüm belgeleri eksiksiz bir şekilde toplamaktır. Bu belgeler genellikle doğum ve evlilik sertifikaları, adli sicil kayıtları, soy bağını kanıtlayan resmi evraklar, gelir belgeleri ve pasaport fotokopilerinden oluşur. Toplanan tüm yabancı resmi belgelerin yeminli tercüman tarafından Bulgarca'ya çevrilmesi ve apostil şerhi ile uluslararası geçerliliğinin onaylatılması zorunludur.
Dosya hazırlandıktan sonra, başvuru Bulgaristan Adalet Bakanlığı'na veya yetkili konsolosluklara sunulur. Başvuru dosyası incelendikten sonra, başvuru sahibi genellikle bir mülakata davet edilir. Bu mülakat, Bulgaristan'ın Sofya şehrinde gerçekleştirilir ve başvuru nedeninizi, ülkeye olan bağınızı ve temel bilgilerinizi ölçmeyi amaçlar. Değerlendirme süreci, başvurunun karmaşıklığına ve devlet kurumlarının yoğunluğuna bağlı olarak birkaç aydan birkaç yıla kadar sürebilir. Başvurunuz onaylandığında, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi yayımlanarak vatandaşlık hakkı kazanılır ve bu aşamadan sonra Bulgar kimlik kartı (Liçna Karta) ile pasaport için başvuru yapabilirsiniz.
Sonuç olarak, Bulgaristan vatandaşlığına giden yol, meşakkatli ve detaylı bir hazırlık gerektirse de sunduğu Avrupa Birliği vatandaşlığı avantajları nedeniyle önemli bir hedeftir. Başvurunun her aşamasında doğru adımları atmak, belgeleri eksiksiz hazırlamak ve sürecin karmaşıklığı nedeniyle gerekirse profesyonel hukuki danışmanlık almak, başarı şansını önemli ölçüde artıracaktır.