Kürtaj, tıbbi terminolojide küretaj veya gebelik sonlandırma olarak da bilinen, rahim içerisindeki gebelik materyalinin alınması işlemidir. Bu işlem, istenmeyen gebeliklerin sonlandırılması veya düşük sonrası rahim içinde kalan dokuların temizlenmesi (revizyon küretaj) gibi çeşitli tıbbi nedenlerle gerçekleştirilebilir. Karar süreci kişisel ve hassas olduğundan, konuya dair doğru ve güvenilir bilgiye sahip olmak son derece önemlidir. Bu yazıda, kürtaj nasıl yapılır kaç saat sürer gibi temel soruları, tıbbi bir bakış açısıyla ve tarafsız bir şekilde ele alacağız. Unutulmamalıdır ki, bu makale yalnızca bilgilendirme amaçlıdır ve hiçbir şekilde tıbbi bir danışmanlık yerine geçmez.
Türkiye'de yasalara göre, isteğe bağlı gebelik sonlandırma işlemi, gebeliğin 10. haftasına kadar yapılabilmektedir. 18 yaşını doldurmuş ve bekar olan kadınlar kendi rızalarıyla bu işlemi yaptırabilirken, evli kadınların eşlerinin de rızası gerekmektedir. 18 yaşından küçükler için ise ebeveyn veya yasal vasi onayı zorunludur. İşlemin mutlaka bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanı tarafından, hijyenik ve yasal klinik koşullarında yapılması hem yasal bir zorunluluk hem de sağlık açısından hayati önem taşımaktadır.
Kürtaj işlemi öncesinde bir dizi hazırlık adımı bulunur. Öncelikle doktor, ultrason muayenesi ile gebeliğin haftasını ve rahim içindeki yerleşimini net olarak belirler. Bu, işlemin güvenli bir şekilde planlanması için kritik bir adımdır. Ardından hastanın genel sağlık durumu, kronik hastalıkları, kullandığı ilaçlar ve anesteziye karşı herhangi bir alerjisi olup olmadığı sorgulanır. Bu bilgiler ışığında, işlem için en uygun anestezi yöntemi belirlenir. Genellikle iki tür anestezi tercih edilir: lokal anestezi (sadece rahim ağzı bölgesinin uyuşturulması) veya sedasyon destekli genel anestezi (hastanın kısa süreli ve hafif bir şekilde uyutulması). Genel anestezi, hastanın işlem sırasında herhangi bir ağrı veya rahatsızlık hissetmemesini sağladığı için daha sık tercih edilmektedir.
Günümüzde kürtaj için en yaygın ve en güvenli kabul edilen yöntem vakum aspirasyon tekniğidir. Bu yöntemde işlem adımları şu şekildedir: Hasta jinekolojik muayene pozisyonuna getirildikten sonra vajinal bölge antiseptik bir solüsyonla temizlenir. Rahim ağzını (serviks) görmek için spekulum adı verilen bir alet yerleştirilir. Anestezi uygulandıktan sonra, rahim ağzı bujiler adı verilen ince çubuklarla nazikçe birkaç milimetre genişletilir. Ardından, karman kanülü adı verilen ince, tek kullanımlık plastik bir boru rahim içine yerleştirilir. Bu kanül, negatif basınç oluşturan özel bir vakum aspiratörüne bağlıdır. Aspiratör çalıştırılarak rahim içeriği nazikçe ve tamamen boşaltılır. İşlem tamamlandıktan sonra doktor, ultrason ile rahim içinde doku kalıp kalmadığını kontrol eder. Bu yöntem, klasik metal küretlerle kazıma yöntemine (dilatasyon ve küretaj - D&C) göre rahim duvarına daha az zarar verdiği için modern tıpta standart haline gelmiştir.
Peki, en çok merak edilen sorulardan biri olan kürtaj nasıl yapılır kaç saat sürer sorusunun zaman kısmına gelelim. Sanılanın aksine, kürtaj operasyonunun kendisi oldukça kısa sürer. Vakum aspirasyon yöntemiyle yapılan bir kürtaj işlemi genellikle 5 ila 10 dakika arasında tamamlanır. Ancak hastanın kliniğe girişinden çıkışına kadar geçen toplam süre daha uzundur. Bu süre; hazırlık aşamalarını (kayıt, muayene, ultrason, anestezi hazırlığı), operasyonun kendisini ve operasyon sonrası dinlenme ve gözlem sürecini kapsar. Genellikle hastanın işlemden sonra yaklaşık 30 dakika ile 1 saat arasında bir dinlenme odasında gözlem altında tutulması gerekir. Bu süreçte kanama ve tansiyon takibi yapılır. Hasta kendini iyi hissettiğinde ve doktor onay verdiğinde taburcu edilir. Dolayısıyla, bir kürtaj işlemi için klinikte geçirilen toplam süre ortalama olarak 1 ila 2 saattir.
İşlem sonrası dikkat edilmesi gerekenler, iyileşme sürecinin sağlıklı ilerlemesi için çok önemlidir. Doktorunuz size özel talimatlar verecektir. Genellikle, işlem sonrası birkaç gün süren hafif kramplar ve lekelenme tarzında kanamalar normal kabul edilir. Bu dönemde enfeksiyon riskini azaltmak için doktorun önerdiği süre boyunca cinsel ilişkiden kaçınmak, havuza veya denize girmemek, tampon yerine hijyenik ped kullanmak ve kişisel hijyene özen göstermek gerekir. Doktorunuz muhtemelen enfeksiyon riskine karşı koruyucu bir antibiyotik ve ağrı kesici reçete edecektir. Genellikle işlemden 7-10 gün sonra bir kontrol muayenesi istenir. Bu kontrol, her şeyin yolunda olduğundan emin olmak için önemlidir.
Her cerrahi işlemde olduğu gibi, kürtajın da potansiyel riskleri vardır. Ancak yasal sınırlar içinde, uzman bir hekim tarafından, steril koşullarda yapıldığında riskler son derece düşüktür. Olası komplikasyonlar arasında enfeksiyon, aşırı kanama, rahim delinmesi veya rahim içinde parça kalması (rest materyal) sayılabilir. Bu nedenle, işlemi yaptıracağınız kliniği ve doktoru seçerken titiz davranmanız sağlığınız için en doğru yaklaşım olacaktır. Güvenilir ve yasal merkezleri tercih etmek, bu riskleri minimuma indirir.