Ticari araç kullanarak yük ve eşya taşımacılığı yapan sürücülerin alması gereken mesleki yeterlilik belgelerinden biri olan SRC belgesi, karayolu taşımacılığının profesyonel ve güvenli bir şekilde yapılmasını amaçlar. Karayolu Taşıma Yönetmeliği kapsamında zorunlu tutulan bu belgeler, taşınan yükün türüne (eşya/yolcu) ve taşımacılığın yapıldığı bölgeye (yurt içi/uluslararası) göre farklı kategorilere ayrılır. Bu kategorilerden en yaygın olanlardan biri de SRC 4 belgesidir. Peki, src 4 nedir ve kimler için zorunludur?
SRC 4 belgesi, en temel tanımıyla, Türkiye sınırları içerisinde ticari amaçla eşya, yük veya kargo taşımacılığı yapacak olan sürücülerin sahip olması gereken mesleki yeterlilik belgesidir. Kamyon, kamyonet, tır veya pikap gibi araçlarla yurt içinde bir noktadan diğerine ticari bir malın nakliyesini gerçekleştiren tüm sürücüler bu belgeyi almakla yükümlüdür. Bu belge, sürücünün sadece aracı kullanma ehliyetine sahip olduğunu değil, aynı zamanda güvenli sürüş teknikleri, trafik kuralları, taşımacılık mevzuatı, ilk yardım ve araç bakımı gibi konularda da yetkin olduğunu gösterir.
SRC 4 belgesini kimlerin alması gerektiği sıkça sorulan bir sorudur. Eğer bir sürücü, ticari tescilli bir araçla başkasına ait olan veya kendi şirketine ait bir yükü fatura karşılığında taşıyorsa, bu belgeye sahip olmak zorundadır. Örneğin, bir lojistik firmasında çalışan kamyon şoförleri, bir mobilya mağazasının ürünlerini müşterilere teslim eden kamyonet sürücüleri veya bir kargo şirketinin dağıtım elemanları SRC 4 belgesi olmadan yasal olarak bu işi yapamazlar. Belgenin olmaması durumunda yapılan denetimlerde hem sürücüye hem de araç sahibine (şirkete) ciddi idari para cezaları uygulanmaktadır. Bu nedenle, yurt içi eşya taşımacılığı sektöründe faaliyet gösteren tüm işletmelerin, sürücülerinin bu belgeye sahip olduğundan emin olması kritik öneme sahiptir.
SRC 4 Belgesi Nasıl Alınır? Bu belgeyi almanın iki temel yolu bulunmaktadır. Birincisi, eğitim ve sınav yoluyladır. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş özel eğitim kurumlarında yaklaşık 36 saat süren bir teorik eğitime katılması gerekir. Bu eğitimlerde güvenli sürüş teknikleri, gümrük ve kaçakçılık mevzuatı, trafik kuralları ve cezaları, çalışma ve dinlenme süreleri gibi konular işlenir. Eğitimi tamamlayan adaylar, bakanlığın belirlediği tarihlerde yapılan merkezi sınava girerler. Sınavda başarılı olanlar SRC 4 belgesini almaya hak kazanırlar. İkinci yol ise sınavsız yani muafiyet durumudur. 25 Şubat 2003 tarihinden önce C, D veya E sınıfı ehliyet sahibi olan sürücüler, herhangi bir kursa veya sınava girmeden doğrudan e-Devlet üzerinden başvurarak SRC 4 belgelerini alabilirler.
SRC 3 ve SRC 4 Arasındaki Fark Nedir? Bu iki belge de eşya ve kargo taşımacılığı için gereklidir, ancak aralarındaki temel fark faaliyet alanıdır. Src 4 nedir sorusunun cevabı yurt içi taşımacılık iken, SRC 3 belgesi uluslararası eşya ve kargo taşımacılığı yapmak isteyen sürücüler için zorunludur. Yani, Türkiye'den yurt dışına veya yurt dışından Türkiye'ye yük taşıyan bir tır şoförünün SRC 3 belgesine sahip olması gerekir. Önemli bir nokta ise, SRC 3 belgesine sahip olan bir sürücünün aynı zamanda SRC 4 belgesine de sahip kabul edilmesidir. Bu nedenle uluslararası taşımacılık yapan bir sürücü, yurt içinde de yasal olarak taşımacılık yapabilir.
Sonuç olarak, SRC 4 belgesi, Türkiye'de karayoluyla yapılan ticari eşya taşımacılığının bel kemiğini oluşturan yasal bir zorunluluktur. Bu belge, sadece cezai yaptırımlardan kaçınmak için değil, aynı zamanda sürücülerin mesleki bilgi ve becerilerini artırarak karayollarında güvenliği sağlamak, taşımacılık sektörünün kalitesini ve profesyonelliğini yükseltmek için de büyük bir önem taşımaktadır. Yurt içi kargo ve eşya taşımacılığı yapmayı planlayan her sürücünün bu belgeyi edinmesi, kariyerleri ve sektörün geleceği için vazgeçilmez bir adımdır.