Şiddet, tehdit veya ısrarlı takip gibi durumlara maruz kalan kişilerin korunması amacıyla Türk hukuk sistemi tarafından sunulan en önemli tedbirlerden biri uzaklaştırma kararıdır. 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun kapsamında düzenlenen bu karar, mağdurun güvenliğini sağlamak için hızlı ve etkili bir yol sunar. Peki, bu hayati koruma kalkanı olan uzaklaştırma kararı nasıl alınır ve süreç nasıl işler? Bu yazıda, başvuru adımlarından kararın içeriğine kadar tüm detayları ele alacağız.
Uzaklaştırma kararı, sadece aile içi şiddet mağdurları için değil, aynı zamanda ısrarlı takibe maruz kalan, tehdit edilen veya psikolojik şiddet gören herkes tarafından talep edilebilir. Bu kararı talep etmek için evlilik birliği içinde olmak gerekmez. Eski eşler, nişanlılar, birlikte yaşayan partnerler veya herhangi bir ailevi bağı olmasa dahi ısrarlı takip mağduru olan kişiler bu haktan yararlanabilir. Kanunun amacı, kimden gelirse gelsin, şiddet ve tehdit eylemlerine karşı bireyi korumaktır.
Başvuru süreci, mağdurların kolayca erişebilmesi için oldukça basit tutulmuştur. Uzaklaştırma kararı talebi için birden fazla başvuru mercii bulunmaktadır. Bu merciler şunlardır:
- Aile Mahkemesi: Asıl yetkili merci Aile Mahkemeleridir. Mağdur, yaşadığı olayları anlatan bir dilekçe ile doğrudan Aile Mahkemesi'ne başvurabilir. Bu başvuru için bir avukat tutma zorunluluğu yoktur, ancak sürecin doğru yönetilmesi adına hukuki destek almak her zaman tavsiye edilir.
- Kolluk Kuvvetleri (Polis veya Jandarma): Acil durumlarda en yakın polis merkezine veya jandarma karakoluna giderek şikayette bulunmak ve koruma talep etmek mümkündür. Kolluk kuvvetleri, durumu derhal ilgili savcılığa ve mahkemeye bildirerek sürecin hızla başlamasını sağlar.
- Cumhuriyet Savcılığı: İkametgahınızın bağlı olduğu adliyedeki Cumhuriyet Savcılığı'na bir dilekçe ile başvurarak da süreç başlatılabilir.
- Mülki Amirler (Valilik ve Kaymakamlık): Gerekli durumlarda valilik veya kaymakamlıklara da başvuru yapılabilir.
Başvuru sırasında mahkemeye sunulacak dilekçede, yaşanan olayların kronolojik bir sırayla, açık ve net bir şekilde anlatılması çok önemlidir. Maruz kalınan şiddetin türü (fiziksel, psikolojik, cinsel, ekonomik), tehditlerin içeriği, olayların tarihleri ve yerleri belirtilmelidir. Varsa delillerin (mesaj kayıtları, darp raporu, tanık beyanları, fotoğraf veya video kayıtları) dilekçeye eklenmesi, hakimin karar verme sürecini hızlandırır. Ancak unutulmamalıdır ki, 6284 sayılı Kanun kapsamında delil veya rapor sunma zorunluluğu yoktur. Mağdurun beyanı, kararın verilmesi için genellikle yeterli kabul edilir.
Mahkeme, başvuruyu inceledikten sonra genellikle duruşma yapmaksızın, dosya üzerinden hızlı bir şekilde karar verir. Bu süreç, durumun aciliyetine binaen çoğu zaman 1-2 gün içinde tamamlanır. Hakim, mağdurun ve varsa çocukların güvenliğini sağlamak için çeşitli tedbirlere hükmedebilir. Bu tedbirlerden bazıları şunlardır:
- Şiddet uygulayan kişinin, mağdurun bulunduğu konuta, okula veya iş yerine yaklaşmasının yasaklanması.
- Mağdura yönelik şiddet, tehdit, hakaret ve küçük düşürücü söz ve davranışlarda bulunmasının engellenmesi.
- Telefon, sosyal medya veya diğer iletişim araçlarıyla mağduru rahatsız etmesinin yasaklanması.
- Şiddet uygulayanın ortak konuttan derhal uzaklaştırılması.
- Silah taşıyorsa, silahını kolluk kuvvetlerine teslim etmesi.
Verilen uzaklaştırma kararı, genellikle en fazla 6 ay süreyle geçerlidir. Bu süre sonunda tehlike devam ediyorsa, mağdurun yeniden talepte bulunarak kararın uzatılmasını isteme hakkı vardır. Karar, hem mağdura hem de aleyhine karar verilen kişiye tebliğ edilir. Şiddet uygulayan kişi, kararda belirtilen tedbirlere uymazsa, bu bir suç teşkil eder. Kararın ihlal edilmesi durumunda, mağdurun derhal durumu polise veya savcılığa bildirmesi gerekir. İhlal durumunda, şiddet uygulayan kişi hakkında 3 günden 10 güne kadar “zorlama hapsi” uygulanır. İhlalin tekrarı halinde bu süre artarak devam eder.
Sonuç olarak, uzaklaştırma kararı nasıl alınır sorusunun cevabı, mağdurların güvenliğini sağlamak üzere tasarlanmış basit ve erişilebilir adımlardan oluşmaktadır. Bu süreçte harç veya masraf talep edilmez. Kendinizi veya sevdiklerinizi tehdit altında hissediyorsanız, yasal haklarınızı kullanmaktan ve size en yakın başvuru merciine gitmekten çekinmeyin. Unutmayın ki hukuk, şiddete karşı en güçlü sığınağınızdır.