Umre Nasıl Yapılır

Umre, İslam dininde "küçük hac" olarak da bilinen, Müslümanlar için manevi bir arınma ve Allah'a yakınlaşma vesilesi olan kutsal bir ibadettir. Hac gibi belirli bir zamana bağlı olmaması, yılın herhangi bir döneminde (belirlenen kısıtlı günler hariç) yapılabilmesi sebebiyle milyonlarca Müslüman tarafından büyük bir arzuyla yerine getirilir. Kâbe-i Muazzama'yı ziyaret etmek, Safa ile Merve arasında sa'y yapmak ve bu manevi atmosferi solumak, her müminin hayalini süsler. Bu ibadeti yerine getirmek isteyenler için en temel soru ise sürecin nasıl işlediğidir. Bu makalenin amacı, bu kutsal yolculuğa çıkmayı düşünenler için umre nasıl yapılır sorusuna kapsamlı bir rehber sunarak, hazırlık aşamasından ibadetin tamamlanmasına kadar tüm adımları detaylı bir şekilde açıklamaktır.

Umre yolculuğu, sadece fiziksel bir seyahat değil, aynı zamanda derin bir ruhsal hazırlık sürecidir. Bu nedenle hazırlıklara hem manevi hem de maddi boyutlarıyla özen göstermek gerekir. Manevi hazırlık, bu yolculuğun en temel taşıdır. Kişi, öncelikle niyetini halis kılmalı, bu ibadeti yalnızca Allah rızası için yapmaya karar vermelidir. Geçmiş günahları için samimi bir tövbe etmek, kul haklarından arınmak için helallik dilemek ve kalbini dünyevi meşgalelerden uzaklaştırarak tamamen bu kutlu yolculuğa odaklamak, manevi hazırlığın en önemli adımlarıdır. Fiziksel hazırlık ise sağlık kontrollerini ve seyahat organizasyonunu içerir. Özellikle kronik rahatsızlığı olanların doktor kontrolünden geçmesi ve gerekli ilaçlarını yanına alması hayati önem taşır. Lojistik hazırlıklar kapsamında pasaport ve vize işlemlerinin zamanında tamamlanması, güvenilir bir seyahat acentesiyle anlaşılması, uçak ve konaklama detaylarının netleştirilmesi gerekir. Yanınıza alacağınız eşyalar arasında en önemlisi ihramdır. Erkekler için iki parçadan oluşan dikişsiz beyaz örtü, kadınlar için ise el ve yüz dışında vücut hatlarını belli etmeyen, tesettüre uygun herhangi bir kıyafet ihram niyetiyle giyilebilir. Bunun yanı sıra rahat yürüyüş ayakkabıları, terlik, kişisel bakım malzemeleri ve mevsime uygun, bol ve pamuklu giysiler hazırlamak konforlu bir ibadet süreci için önemlidir.

Umre ibadetinin dört temel rüknü (şartı) bulunmaktadır: İhrama girmek, Kâbe'yi tavaf etmek, Safa ile Merve arasında sa'y yapmak ve tıraş olup ihramdan çıkmak. Bu bölümde, umre ibadetinin temelini oluşturan bu rükünleri ve vacipleri adım adım ele alarak, umre nasıl yapılır sorusunun pratik cevabını bulacaksınız.

1. İhrama Girmek: Umre'nin ilk ve en önemli adımı, "Mikât" adı verilen sınırlarda ihrama girmektir. Mikât, Harem bölgesine dışarıdan gelenlerin ihramsız geçemeyecekleri sınırlardır. Türkiye'den havayolu ile gidenler genellikle Cidde Havalimanı'na iniş yaparlar ve uçak mikât sınırına yaklaştığında pilot tarafından anons yapılır. Bu anonstan önce veya anonsla birlikte niyet edilerek ihrama girilir. İhrama girmeden önce gusül abdesti almak sünnettir. Ardından erkekler, "izâr" ve "ridâ" adı verilen iki parça dikişsiz örtüye bürünürler. Kadınlar ise normal, tesettüre uygun kıyafetlerini giyerler. İhrama girdikten sonra iki rekat ihram namazı kılınır. Namazın ardından, "Allah'ım, senin rızan için umre yapmak istiyorum. Onu bana kolaylaştır ve kabul eyle" diyerek umreye niyet edilir. Niyetin hemen ardından Telbiye getirilmeye başlanır: "Lebbeyk Allahümme lebbeyk, lebbeyke lâ şerîke leke lebbeyk, innel hamde ve'n-ni'mete leke ve'l-mülk, lâ şerîke lek." Bu Telbiye, Mekke'ye varıp Kâbe'yi görünceye kadar sık sık tekrar edilir. İhramla birlikte bazı yasaklar başlar. Bunlar arasında dikişli giysi giymek (erkekler için), koku sürünmek, saç veya tırnak kesmek, bitki koparmak, avlanmak ve cinsel ilişki gibi fiiller bulunur.

2. Tavaf: Mekke'ye ulaşıp otele yerleştikten sonra, Mescid-i Haram'a gidilerek umrenin ikinci rüknü olan tavaf yapılır. Tavaf, Kâbe-i Muazzama'nın etrafında yedi kez dönmektir. Tavafın geçerli olması için abdestli olmak şarttır. Tavafa, Hacer-ül Esved'in bulunduğu köşeden başlanır. Bu köşeye gelindiğinde, imkan varsa Hacer-ül Esved öpülür, değilse uzaktan elle işaret edilerek selamlanır (istilâm) ve "Bismillahi Allahu Ekber" denir. Kâbe sola alınarak dönmeye başlanır. Her bir dönüşe "şavt" denir. Erkekler, ilk üç şavtta "remel" adı verilen çalımlı ve hızlı adımlarla yürürler. Her şavt sırasında çeşitli dualar edilebilir, Kur'an okunabilir veya zikir çekilebilir. Belirli bir dua okuma zorunluluğu yoktur. Rükn-ü Yemani köşesine gelindiğinde bu köşe de selamlanır ve bu köşe ile Hacer-ül Esved arasında "Rabbena âtina fi'd-dünyâ haseneten ve fi'l-âhireti haseneten ve kınâ azâbe'n-nâr" duası okunur. Yedi şavt tamamlandığında tavaf sona erer. Tavaf bittikten sonra, Makam-ı İbrahim'in arkasında veya mescidin uygun bir yerinde iki rekat tavaf namazı kılınır. Namazın ardından bol bol Zemzem suyu içilir.

3. Sa'y: Tavafı tamamladıktan sonra umrenin üçüncü rüknü olan sa'y yapılır. Sa'y, Mescid-i Haram içinde bulunan Safa ve Merve tepeleri arasında yedi defa gidip gelmektir. Bu ibadet, Hz. Hacer'in, oğlu Hz. İsmail için su arayışını sembolize eder. Sa'y'e, Kâbe'ye daha yakın olan Safa tepesinden başlanır. Safa'ya çıkıldığında Kâbe'ye dönülerek tekbir ve tehlil getirilir, dua edilir. Ardından Merve tepesine doğru yürümeye başlanır. Yürüyüş sırasında yeşil ışıklarla belirlenmiş alanda erkekler "hervele" yapar, yani koşar adımlarla yürürler. Merve tepesine varıldığında yine Kâbe'ye dönülerek dua edilir. Safa'dan Merve'ye gidiş bir şavt, Merve'den Safa'ya dönüş ikinci bir şavt sayılır. Bu şekilde dört gidiş ve üç gelişle toplam yedi şavt tamamlanır. Son şavt Merve tepesinde biter. Sa'y için abdestli olmak şart değildir ancak abdestli olmak daha faziletlidir.

4. Tıraş Olmak ve İhramdan Çıkmak (Tahallül): Sa'y ibadeti Merve tepesinde tamamlandıktan sonra umrenin son adımı olan tıraş olma aşamasına geçilir. Erkekler, saçlarını tamamen kazıtarak (halk) veya kısaltarak (taksir) ihramdan çıkarlar. Saçın tamamen kazıtılması daha faziletli kabul edilir. Kadınlar ise saçlarının ucundan sadece bir parmak boğumu kadar keserek bu görevi yerine getirirler. Tıraş işlemiyle birlikte umre ibadeti tamamlanmış olur ve ihram yasakları sona erer. Kişi normal elbiselerini giyebilir ve ihramlıyken yasak olan her şey serbest hale gelir.

Son olarak, kutsal topraklarda ibadetlerinizi daha verimli ve huzurlu bir şekilde tamamlamanıza yardımcı olacak bazı pratik tavsiyeler, umre nasıl yapılır rehberimizin önemli bir parçasını oluşturur. Vaktinizi mümkün olduğunca ibadetle, Kur'an okuyarak ve dua ederek Mescid-i Haram veya Mescid-i Nebevî'de geçirmeye çalışın. Kalabalık zamanlarda, özellikle namaz vakitlerinde sabırlı ve hoşgörülü olun. İzdihamdan kaçınmak için tavaf ve sa'y gibi ibadetleri gece geç saatlerde veya sabah erken saatlerde yapmayı tercih edebilirsiniz. Sıcak iklim ve fiziksel aktivite nedeniyle bol sıvı tüketmeye ve sağlığınıza dikkat etmeye özen gösterin. Umre, bir arınma ve yenilenme yolculuğudur. Bu fırsatı en iyi şekilde değerlendirerek manevi birikiminizi artırmak, hayatınızda yeni ve temiz bir sayfa açmak için eşsiz bir imkandır. Allah, niyet eden herkese bu kutsal yolculuğu nasip etsin ve yapılan ibadetleri kabul eylesin.